#Mið-Asía #landbúnaður #vatnssparandi tækni #dreifing #sjálfbær ræktun #loftslagsbreytingar #vatnsvernd #Úsbekistan #FAO #landbúnaðarnýsköpun
Lönd í Mið-Asíu standa frammi fyrir skelfilegri vatnskreppu, þar sem svæðið býr við mikið magn af „vatnsstreitu,“ að sögn Matvæla- og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna (FAO). Úsbekistan og Túrkmenistan eru sérstaklega viðkvæm, þar sem vatnsnotkun er yfir meðaltali á heimsvísu. Í Úsbekistan einum er landbúnaður yfir 90% af vatnsnotkun, sem veldur gríðarlegu álagi á minnkandi vatnsauðlindir.
Til að takast á við þessa kreppu hefur Úsbekistan hafið umbreytingarferð í átt að verndun vatns. Síðan 2019 hefur ríkisstjórnin verið virkur að styðja bændur við að taka upp vatnssparandi tækni. Innleiðing á dropaáveitu, úðakerfum og leysijöfnunarbúnaði hefur leitt til verulegs vatnssparnaðar og aukinnar uppskeru. Til dæmis hefur notkun áveitu með dropavatni leitt til allt að 60% sparnaðar í vatnsnotkun á sama tíma og bómullaruppskeran hefur aukist um 10-15 quintal á hektara.
Bændur eins og Yuldosh Hasanov frá Surkhandarya héraði hafa orðið vitni að ávinningi þessarar tækni. Með því að innleiða dropaáveitu náði þyrping Hasanov ótrúlegum vatnssparnaði og tvöfölduðu bómullaruppskeru. Þrátt fyrir fyrstu áskoranir, þar á meðal háan kostnað við búnað og viðhald, er Hasanov enn bjartsýnn á langtímaávinninginn af því að taka upp vatnssparandi aðferðir.
Hins vegar stendur víðtæk innleiðing þessarar tækni frammi fyrir hindrunum, þar á meðal háum framkvæmdakostnaði og þörfinni fyrir tæknilega sérfræðiþekkingu. Margir bændur, sem eru vanir hefðbundnum aðferðum, eru hikandi við að fjárfesta í nýjum áveitukerfum vegna áhyggna um arðsemi og endurgreiðslu lána. Samt leggja sérfræðingar áherslu á mikilvægi langtímaáætlanagerðar og ríkisstuðnings til að sigrast á þessum áskorunum.
Til að bregðast við brýnni þörf fyrir vatnsvernd, hafa stjórnvöld í Úsbekistan kynnt aðgerðir til að stuðla að notkun vatnssparandi tækni og efla menningu ábyrgrar vatnsstjórnunar. Með styrkjum, skattaívilnunum og vitundarherferðum stefnir landið að því að gjörbylta landbúnaði sínum og tryggja sjálfbæra vatnsnotkun komandi kynslóða.
Landbúnaðargeirinn í Mið-Asíu stendur á mikilvægum tímamótum og stendur frammi fyrir tvíþættum áskorunum vatnsskorts og loftslagsbreytinga. Innleiðing vatnssparandi tækni býður upp á geisla vonar, sem lofar að draga úr áhrifum vatnsstreitu en auka framleiðni í landbúnaði. Með því að fjárfesta í nýsköpun, hlúa að samstarfi og forgangsraða sjálfbærum starfsháttum, geta Mið-Asíulönd sigrað í vatnskreppunni og byggt upp seiglu framtíð í landbúnaði.