Allmargir bændur og garðyrkjufræðingar hafa áhyggjur af því að nægt og vandað áveituvatn sé til staðar. Hagkvæm nýting á tiltæku vatni fær einnig vaxandi athygli.
Ásamt ýmsum samstarfsaðilum á rannsóknasviðinu og Vestur-Flæmingjalandi hefur Inagro komið á fót miklum rannsóknum og ráðgjöf um vatn og áveitur í landbúnaði og garðyrkju á undanförnum árum.
Úrkoma síðustu viku þýðir að allir þurrkavísar eru eðlilegir til (mjög) blautir. Í dag virðist hugsun um áveitu lengra en nokkru sinni fyrr. En sérhver bóndi og garðyrkjufræðingur veit að veðurskilyrði geta breyst hratt.
Nokkuð blautt vorið fær mann til að gleyma því að síðan 2017 hefur Flæmingjaland staðið frammi fyrir tímabilum langvarandi þurrka og takmörkunum á takmörkunum og dælubanni í kjölfarið. Engu að síður er búist við að slíkt ástand verði æ algengara í framtíðinni. Practice Center Inagro er nú þegar að undirbúa þetta. Þann 22. júní kynnti það niðurstöður og aðferðir í kringum snjallfanga- og áveitutækni á vefnámskeiði fyrir bændur og garðyrkjumenn.
Dominique Huits, jarðvegs-, vatns- og frjóvgunarfræðingur hjá Inagro, og samstarfsmenn hennar fylgjast náið með kreppusamráði á Flæmska vettvangi á þurrkatímabilum. Ef Flæmska þurrkanefndin ákveður að það sé að verða þurrt á svæði er viðkomandi landstjóri beðinn um að grípa til viðeigandi ráðstafana, sem kallar saman þurrkanefnd héraðsins í þessu skyni.
Þetta getur td varðað takmörkun á þaki. „En slík ákvörðun er ekki tekin létt,“ segir Huits. „Ríkisstjóri fær nauðsynlegar upplýsingar vegna þessa frá nefndinni en í henni sitja fulltrúar allra vatnsfallsstjóra, neysluvatnsfyrirtækja og landbúnaðar og náttúrusamtaka. Hugsaðu um úrkomuna og úrkomuna sem spáð er, útfallið í vatnsföllunum, grunnvatnsstöðu grunnvatnsins og vatnsgæði.“
Matsrammi styður nú seðlabankastjóra við ákvörðun
Til að styðja betur við ákvörðun bankastjóranna vann flæmska ríkisstjórnin á síðasta ári að matsramma sem náði hámarki í þurrkaáætlun . „Þröskuldsgildi hafa verið unnin fyrir hina ýmsu þurrkavísa og litakóðar eru notaðir,“ útskýrir Huits. „Einnig hefur verið unnið undirliggjandi líkan sem á hlutlægan hátt ákvarðar mótvægisáhrif ákveðinnar ráðstöfunar á vatnsframboð fyrir náttúruna. Matsramminn tekur einnig mið af kostnaðarverði ráðstöfunar.“
Matsramminn verður prófaður í sumar. Úttekt mun fylgja eftir sumarið. „En við skulum vonast eftir skynsamlegu sumri með góðri úrkomu öðru hvoru,“ segir hún að lokum.
"Mikilvægasta og óháðasta átakið í vatnsveitumálum geta bæirnir sjálfir gert"
Stærri einkavatnsveita styrkir bændur og garðyrkjumenn
Í lok árs 2019 hóf vatnsmiðlarinn Dries Mergaert störf hjá Inagro til að leita að tækifærum til að gera vatn aðgengilegt landbúnaðar- og garðyrkjugeiranum á sjálfbæran hátt. Í dag er leit að heppilegum vatnsbólum brýnni en nokkru sinni fyrr. Með áherslu á tvær meginstoðir einkavatnsveitu og sameiginlegra, annarra vatnslinda, vinnur Vestflæmski vatnsmiðlarinn að stærri vatnsveitu fyrir bændur og garðyrkjumenn í héraðinu.
„Mikilvægasta og sjálfstæðasta átakið er hægt að gera af bæjunum sjálfum,“ segir Mergaert. „Þeir búa til auka vatnsveitu um opinn vatnsbrunn, þynnuskál eða vatnssíló. Auk þess geta þeir notað mismunandi vatnslindir, svo sem grunnvatn, yfirborðsvatn og regnvatn. Við veitum ráðgjöf um kosti og galla mismunandi geymslukerfa, árangursþætti og skref sem bændur og garðyrkjufræðingar þurfa að taka til að auka vatnsveitu sína.“
Aðrar vatnslindir
The WaterRadar Forritið tengir vatnsþörfina við framboðið. ILVO, VITO, Vlakwa og Inagro vinna saman að þessum vettvangi í VLAIO Irrigation 2.0 verkefninu sem mun standa yfir til haustsins 2022. „Með þessu nettóli geta ræktendur auðveldlega leitað að öðrum vatnslindum nálægt lóðum sínum“. útskýrir Tim De Cuypere, nákvæmnislandbúnaðarfræðingur hjá Inagro.
Í raun og veru er áherslan bæði á hreinsað heimilisafrennsli frá Aquafin stöðvum og hreinsað frárennslisvatn frá matvælavinnslufyrirtækjum. Að auki sýnir WaterRadar einnig fræðilegar áveituþarfir á svæðisbundnum mælikvarða, sem gefur áhugasömum fyrirtækjum og sveitarfélögum frekari innsýn í fræðilega áveituþörf á sínu svæði. Þetta gerir þeim kleift að hefja staðbundin verkefni sem passa betur við framboð og eftirspurn eftir vatni og auðvelda sjálfbæra og hringlaga vatnsnotkun.
Prófanir með meðhöndluðu skólpvatni, dropaáveitu og lífrænu moltu
Rannsóknamiðstöðin Inagro er einnig að auka hagnýta þekkingu sína á áveitu og yfirvegaða notkun vatns með ýmsum prófunum. Niðurstöðurnar eru mikilvæg uppspretta upplýsinga fyrir óháða og hagnýta ráðgjöf fyrir ræktendur í hinum ýmsu undirgreinum landbúnaðar og garðyrkju.
Til þess að kortleggja langtímaáhrif áveitu með öðrum vatnslindum hefur Inagro stundað áveitutilraunir á ökrum með kartöflum, blómkáli og spínati síðan 2019. „Auk þess að nægjanlegt áveituvatn sé til staðar eru vatnsgæði oft erfið. málið,“ útskýrir De Cuypere. „Í áveitutilraunum vökvum við ræktunina við stýrðar aðstæður með hreinsuðu afrennsli. Við erum að kanna hvaða áhrif vökvun með öðrum vatnsgjöfum hefur á uppskeru og gæði uppskeru sem og á jarðveginn.“
Inagro's Biological Farming Test Company er að gera tilraun á dreypiáveitu í blómkáli og fennel. „Þessi tækni er oft kölluð hagkvæmari áveituaðferð, þar sem vatnið er notað nákvæmlega þar sem þess er þörf,“ segir Joran Barbry, rannsóknarleiðtogi í lífrænum landbúnaði.
Fyrir notkun í útiræktun eru áskoranir oft hagnýts eðlis. Hugsaðu um samsetninguna með vélrænni illgresisvörn eða spurningum um tilskilið efni, hugsanleg vandamál við ræktun, staðsetningu áveituslönganna og endurnýtanleika. „Í prófun okkar berum við saman ofanjarðar og neðanjarðar dreypislöngur. Fyrstu prófanirnar sýndu notagildi dropslöngunnar við þurrar aðstæður,“ hljómar það. Árið 2021 mun Inagro halda áfram tilrauninni til að meta einnig endurnýtanleika.
Auk vökvunar er einnig mikilvægt að halda raka í jarðvegi tiltækum fyrir aðalræktunina. „Í sama verkefni berum við saman mismunandi lífrænt moltuefni í ræktun á fennel. Við beittum grassmára, viðarflísum og moltu í tveimur mismunandi þykktum til að meta áhrif þeirra á jarðvegsraka og illgresi,“ sagði Barbry. Í fyrstu tilrauninni gátu öll mulching efni takmarkað rakatap jarðvegs með uppgufun og dregið verulega úr illgresisþrýstingi. Til að bera saman fjölbreyttara úrval lífrænna moltuefna mun Inagro einnig bæta við hálmi, sveppamoltu (sveppaáburði) og moltuflísum við tilraunina árið 2021.
App hjálpar ræktendum að stjórna áveitustefnu
Það er mjög gagnlegt ef ræktendur geta auðveldlega leitað til ráðgjafar sjálfir, án afskipta ráðgjafa. MIRLET appið var búið til til að hjálpa gróðurhúsaræktendum að stjórna áveitustefnu sinni. „MIRLET er handhægt ráðgjafatæki til að styðja ræktendur laufræktar í jarðvegsræktun í áveitustjórnun,“ segir Simon Craeye, rannsakandi gróðurhúsa grænmeti og jarðarber hjá Inagro.
Síðan 2016 hefur MIRLET verið notað með góðum árangri á öllum árstíðum og á ýmsum flæmskum jarðvegi, bæði í höfuðsalati og í öðrum salatafbrigðum. Sólarorkuknúin skynjaraeining skráir nauðsynleg loftslagsgögn í ræktuninni. Í MIRLET appinu geta ræktendur séð hversu mikill raki hefur gufað upp daglega og því helst þarf að bæta á hann. Að ákvarða ákjósanlegan tíma fyrir áveitu og framkvæma áveitu á áhrifaríkan hátt eru enn mikilvæg verkefni fyrir ræktandann.
„Margir ræktendur nota appið til að prófa trausta áveitustefnu sína gegn raunveruleikanum. Það gefur þeim lærdómsríka innsýn,“ segir Simon að lokum. Áhugasamir ræktendur geta samt haft samband við viðkomandi reynslustöðvar.
Nánari upplýsingar á www.inagro.be .